Welsh Journals

Y GREAL. CHWEFROR, 1854. Y GYFFELYBIAETH GYFATEBOL. <&an îíj. jffaneè, Hfjutfjgn. '' Cyfíelyhiaeth gyfatehol i'r hwn sydd yr awrhon yn ein hacnuh ninau, sefhedydd (nid hwrw ymattll tudreddi ycnawd, eithr ymateh cydwybod dda tuag at Dduw) trwy adgyfodiad Iesu Grist."—1 Pedi iii. 12. i achub ei dŷ." Trwy yr ufydd-dod bwn i orchymyn Duw, y eondemniodd efe y byd anufydd ; a thrwy ufydd-dod ei tt'ydd y gwnaed ef yn etifedd y cyfiawnnad (neu y gymeradwyaeth) o fod yn gred- adyn. " Dos di a'th holl dý i'r arcb, canys tydi yn Utiîg a gefais yn gyfiawu ger fy inroii yn yr oes bon." 3. Yn yr ar.h, yr hon a wnaeth niewn ufydd-dod i DJuw, y dyogelwyd ef pan ddaetb y dilnw ar fyd y rliai anwir. Y gyfFelybiaeth gyfatebol, bedydd, yr bwn sydd yr awrlion yn ein bacbub ninau drwy adgyfodidd Iesu Grist. Mae mewn bedydd gyfí'elybrwydd i'r arch mewn rhyw beth; a'n dyfedswydd ydyw ym- ofyn yn mha beth, oblegyd hyny a sym- uda y rhwystr oddiar y ttbrdd i ddeall yr ymadrodd hwn. Ai nid ydyw, tybed, yn y pethau byn ì sef yn gyntaf, Fod bedydd yn orchymyn pendant perthynol i grefydd Crist; ofer f'yddai nodi y mrihau lle y gorchymynir gwneyd hyn yn y Testament Newydd, oblegyd fod darllenwyr y CritiiAi. yn hys- bys o bonynt. Yn ail, Mai ufydd-dod i fedydd yw yr amlygiad proft'esedig o'nffyrfd yn yr ef- enyijì. Megys y\ oedd gwneyd jy- arcb gan Noa yn brawf o'i fîydd eí' yn Nuw, felly iime ff'ydd yn yr efenu;yl (yr unig foddion aclmb) yn cael ei arddangos drwy yr ufydd-dod i fedydd. Yr ydoedd bedyddiad y crediniol i '* enw y Tad, y Mab, a'r Ysbiyd Cilàn," yn amlygiad fod y credadyn wedi ymwrthod â pbob duw ond y Tad, a pliob ceidwad a brenin ond Iesu, ac íì pliob ysbryd ond Ysbryd Glân Duw. Nis gallasai dim fod yn fwy croes i syniadau y byd, pa un bynag ai Paganiaid a'i Iuddewon; yr yc'oedd yma ymwrthodiad liollol û hoíl gyfundraetbau crefyddol, ac ymarfcrion y byd. Trwy byny yr ydoedd y Cristionogion cyntefig, wrtb gymeryd eu bedyddio, yn con- demnio y byd yn ei grefydd a'i foesau, ac oblegyd hyny yn dwyn arnynt eu hunain hoil anfoddlonrwydd yr anghre* diniol. Nis gallasai Noa fod yn fwy o wrthddrycb gwawd a dirmvg gan ei gyd- MàE yr ymadroddion hyn wedi cael eu c,im ddeall a'u cam arfer lawer gwaith. Mae lle i ofni fod rhai wedi eu defnyddio ' feithrin gobeithion gau, ac ereill er niwyn drwgliwio y cydwybodol yn ei ymarferion crefyddol. Nid llawer o gab- íeddau mwy cyffredtnol yn erbyn y Bed- yddwyr, na"eu bod hivy yn cael eu ha- chub trwy ddwfr." Tybiwyf niai lles cyftredinol l'yddai ^allu deall yr yinad- rodd hwn yn ei ystyr syinl ac ysbrydol- edig. Mae yr ysgrifenydd, y naill bryd a'r llall, er's deng mlynedd ar hugain, wedi bod yn ymdrechu ei ddeall; nid ydyw, cr hyny, yn awr, ond rhoi cynnyg ar ei egluro. Mae sicrwvdd digyfeilior- ni, eto, heb fod yn gyríiaeddedig gan- ddo. Mae yn rhy amlwg, ar wyiieb yr ymadrodd, niai beclydd ac arcb Noa yd- ynt y petbau a gyftelybir i'w gilydd, i neb gamsynied am byny; ond y pethau i'w hystyried ydynt,— I. lielh tyad gyffeiyb meum bedydrf i areh Noa? ac yn II. Pafodd mue bedi/dd yn aelnib ? 1. Beth sydd yn debyy i arch Xoa meicn bedydd? Álae yn gofyn cywreinrwydd rnwy na hòna yr ysgrifenydd, i debygoli y weithred o wneyd yr arch i'r weithred o fedyddio. Mae dadlu ani ddull gwein- yddiad bedydd oddiwith y dull o wneyd yr arch, yn too far fetc/ted i fod yn gyf- atobol. Nyni a allem ddweyd fod arcli Noa yn gyffi'lybiaetli o'riechawdwriaeth drwy (ìrist, a'bod bedydd yn gytt'elyb- iaeth atall o'r iechawdwriaetb drwy Grist, yn cyfateb i'r gyftelybiaeth gyn- taf, ond nid oes eisiau hyny i wtded y cyfateboìrwydd. 1. Gorchyniyn pendant Duir, i Noa oedd gwneuthur arch i achub ei*9ŷ. Der- byniodd y gorchymyn am hyd, a lled, a dyfnder yr arch; ie, am ei defnydd a'i dull. 2. Gwneutburiad yr arcb oedd y prawf- iedydd o'i ftydd yn ngwirionedd Duw, am y diluw, ac am ei ddyogelwch ei hun. Felly y dywedir," Noa wedi ei rybuddio gan Dduw am y pethau nis gwelsid eto, gyda pharcbedig ofn, a ddarparodd arcb