Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

Y GREAL. EBRILL, 1855. DE0NGLIA.ETH.-FFÜ6YRAÜ Y BEIBL, RHIF VI. G E I R A L L Ë~G , (Enallage). Mewn rhifyn blaenorol dygasom am- ryw enghreifftiau er dangos fod y gradd- au cymharol yn cael eu tiefnyddio gan ysgrifenwyr yr ysgrythyrau, y naill yn lle y lla.ll: megys y pennodol (positire) am y cymharol, neu yr uchafradd; awn rhagom yn bresenol i ddangos, trwy enghreifftiau, y modd y defnyddir y gradd cymharol (comparatite degree) am yr uchafradd (superlative ). dosbartii v. Y cymharol am yr uchafradd, (T/ie com- parathe for the superlatice.) Ofnwn na bydd ein sylwadnu dan y dosbarth hwn mor ddyddorol i'r darllen- ydd uniaith ag y dymunem, am nad yw yr hyn yr ydym yu ceisio ei ddangos i'w ganfod mor amlwg yn yr iaith Gymraeg, o herwydd darf'od i'r cyfieithwyr, fel y dylasent, roddi yr ystyr, ac nid cyfieith- iad llythyrenol, fel y gwnaethant yn y rhan amlaf o enghreifftiau lle y mae y fìugyrau hyn yu dygwydd. Nis gallwn wneuthur yn well, gan liyny, na chyfeirio y darllenydd at y testynau lle y mae y ffugyr hwn yn dygwydd yn y wreiddiol, gan ei adgofio lle y gwelo efe ansoddair yn yr uchafradd yn y cyfieithiad Cym- reig, mai yn y gradd cymharol y mae yn yGrueg. Yr ydym wedi hysbysuiddo o'r blaen nad oes f'r Hebraeg raddau cymharol o ran y ffurf o honynt, neu newid terfyniadau yr nnsoddi'iriau. 7esíî//iaií,—Gen. ix. 24. xlii. 20. xlüi. 3. 5. 29. 33. xliv. 23. Salm cJi. 1. Math. xi. II. LmvìL2&.kA6. NODIADAU. " Ac a wybu beth a wnaethai eifab ieu- anyaf iddo." (Gen. ix. 24.) Yn yr ym- adrodd hwn yn yr Hebraeg, cawn engh- raifft o'r pennodol yn cael ei ddefnyddio am yr uchafradd; ond yn nghyfieithiad Groeg y Deg a Thrigain, y cymharol a ddefnyddir. Yn y naill, a rhoddi gair am air, fel hyn y raae : " Ei fab y bychan peu yr ieuanc;" yn y lla.ll, " Ei fab yr ieuangach;" ond yr ystyr yn y ddau yw, " Ei fab ieuangaf." " A dygwch eich brawd ieuangaf ataf fir (Gen. xlii. 20.) Yn ol y Deg a Thri- gain, " Eich brawd ieuangach." " Bychan oeddwn yn mhlithfy mrodyr, ac ieuangaf yn nhŷ fy jihad." (Salm cli. 1.) Dichon fod y darllenydd yn barod i ofyn erbyn hyn, i ba le yr ydyra wedi ei arwain, gan fod yr ysgrythyr a ddyfyn- wyd olaf yn swnio yn ddyeithr iddo, ac yn un nad yw ei lygaid na'i glustiau wedi cynnefino â hi. Wel, ynte, bid hys- bys iddo maí yr unfed Salm ar ddeg a deugain wedi'r ganfed ydyw, yr hon, er nad y w yn y Beiblau Hebraeg cytî'redin, nac yn y cyfieithiad awdurdodedig, eto y mae yn y Deg arThrigain, ac wedi ei chymeryd, inae'n debyg, o ryw gyfysgrif Hebreig nad ydyw yn awr ar gael. Cerdd ydyw, fel y mynega y titl, a gyfansodd- odd y Bardd inewn gorhoenedd, wedi bod yn ymladd ornest a Goliath, ei orch- fygu a thori ei ben ; a chan y dichon na chawn gyfle ar ol hyn, ac nad oes genym ddim rheitiach i'w wneuthur ar hyn o bryd, ni a roddwn gyfieitliiad o honi er mwyn boddloni cywreiurwydd y darllen- ydd. SALM CLI. 1. Bychan oeddwn yu mhlith fy mrodyr, ac ieuangaf yn nhý f'y nhad, ac yr oedd- wn yn bugeilio def'aid fy nhad. 2. Fy nwylaw a wnaethaut or^an, a'in bysedd a ìuniasant saìmiadur.* 3. A phwy a fynega i'in Harglwydd? Yr Arglwydd ei hun, efe eí hun a erglyw. 4. Efe a anionodd ei genad, ac a'm cymerodd ofjdiyrrtlî ddtfaid fy nliad^ ac a'm hen« einiodd âg olew ei eneiniad ei hun. 5. Fy mrodyr oeddynt wýr prydferth a mawrion, ond nid ymhyf'rydodd yr Ar- glwydd ynddynt. Mi a atthym allan i gyfarfod â'r estronddyn, ac efe a'm mell- dithioddtrwy ei eulunod. 7. Minnau a ymaflais yn y çleddyf oedd yn ei ymyl, a dorais ei ben, ac a gymerais ymaith y gwarthrudd oddiwrth feibion Israeh Yn yr adnod gyntafo'rgân uchod, y mae enghraiíft o'r pennodol a'r ganol- * Ptalterion, offeryn a chwarCid wrth ganu Salm- au. 10