Welsh Journals

JL Jtt XX A. U Jta « faa ẅrMẅ. ££YNG NGWYNEB HAUL A LLYGAD GOLEUNI." "A GAIE DUW YN UCHAF." Rhif. 307. GORPHENAF, 1882. Cyf. 26, PLAU BARNOL YR AIPHT. Ymdrechaf draethu fy llêo ar y testyn hwn, un ag y mae llawer yn edrych arno gydag ysbryd ffromllyd ac arnmheugar, gan ei ystyried fel pentwr o anghyssonderau. Ereill drachefn, yn eu parch a'u hedmygedd gorddwfn i Air Duw a'u rhith sancteiddrwydd, nisgoddefaut i neb bron gymunaint ag edrych yu feiruiadol ár un dygwyddiad. Felly gall 9-mcan ysgrifenydd bychan fel fy hun fod yn hollol gywir, ac eto roddi Jle i'r gelyn gablu wrth edrych drosto; o blegid mae hyn yn wir am hrif esbonwyr yr oesau, megys Dr. John Speucer, &c. Dywed Mac- donald iddo ymgymmeryd â'r gwaith o egluro yr amgylchiadau hyn rel goruchwyliaeth Duw i fyned dan wraidd y dueddfryd oedd yra ûieddyliau cenedl Israel at eilunaddoliaeth. Yn hyn, beth bynag, gallwn feddwl ei fod yn gywir; ond eto dyna y brif drysorfa o'r hon y cafodd anffyddwyr ddefnydd eu hymosodiadau ar y Pum Llyfr, y rhai sydd yn cael eu cario ym mlaen gydag egni a brwdfrydedd ym M.hrydain y dyddiau hyn. Eu prif amcan ydyw myned dan wraidd cadernid y Purn Llyfr. Aco'r Pum Llyfr drachefn, un o'u neillduolion yciyw gwyrthiau Duw yn eu perthynas â chenedl Israel o'r Aipht i auaan; feily yute yn cynnwys y Pläu. A phan ystyriom, nid yw hyn yn beth i synu ato, gan eu bod yn ammheu o gwbl; canys yn y Pum ^yfr y ceir egwyddorion dechreuol trefn dadguddiad. Dyma gynseiliau trefn dadguddiad neu grefydd ddadguddiedig. Jiito ymwneyd Duw mewn modd gwyrthiol ar ran cenedl Israel fel agarweiniad a ohynnwys yr ecsodus. Dyma gnewullyn a chanol- wynt y pura Liyfr drachefn. Felly gallwn ddysgwyl i gynnwys ein estyn dderbyn beirniadaeth lem, gan ei fod yn meddu y safie a nodwyd: y cytan sydd o'i flaen fel rhagarweiniad iddo: Duw megys yn parotoi gyflawnu. Mae cwymp Adda, esgyniad Enoch, a boddiad yr hen /, ' ac ûyd yu oed galwad Âbram, yn cael eu hystyried gan Dduw Pethau dibwys wrth ochr hwn. Cyfeirir gan Dduw ei Hun ato " M^fi mo^ arbenig pau yn llefaru y gyfraith oddi ar Sinai, Ecs. xx.: A h » W yr -^-^lwydd dy Dduw, yr hwn a'th ddug di allan o wlad yr ipht." Gosodir ef gan y Salmydd drachefn ym mysg y gweithredoedd 37—•xxyi. "