Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

YR HAÜL. CYFRES NEWYDD* "YNG NGWYNEB HAUL A LLYGAD GOLEUNI." *'A GAIK DÜW YN UCHAF." Rhif. 69. SVÌED! I, 1855. Cyf. VII. JERUSALEM. Erthygl IV. ^lfjît 1823, mewn mynegiad gan yr (5"4 Iuddewon yn Jerusalem, yr ydym yn cael fod yno yr enwadau canìynol o enwadau Cristionogol. 1. Armeniaid, a elwir, ac a gredir eu bod, gan luddewon Jerusaìem, yn nanedigion Amalec. Ni wna yr ludd- ewon gyd-gyfeillachu â hwynt, am i Atnalec feiddio dyrchafu ei law yn erbyn llu yr Arglwydd yn yr anialwch. 2. Groegiaid, a elwir, ac a °redir gan yr luddewon, eu bod yn hanedig- ion Javan. Ni wna yr luddewon gyd- gyfeillachu â hwynt am i Antiochus feiddio lladd Israel. 3. Romanistiaid. Nid ydyw yr îudd- ewon yn ewyllysio cyd-gyfeiílachu â hwynt, am i Titus, Rhufeiniwr, ddin- ystrio y deml. 4. Yr Ethiopiaid a'r Coptiaid, ar y rhai yr edrycha yr luddewon yn ddi- sylw. Meddylir mai holl nifer y Cristion- ogion ydyw 7000, a'r luddewon. 10,000. -Mae Mr. Wolf, luddew dychweledig a chenadwr; o ddydd-lyfr yr hwn y cymmerwyd y mynegiad blaenorol, yn ychwanegu, iddo gael ei dderbyn yn ttatriol gan y Rabbiniaid ar ei ymwel- iad cyntaf a Jerusalem, y rhai a gan- ^ttaent fod y Testament Newydd yn cynnwys esboniad eglur ar brophwyd- olîaethau yr Hen ; ond pan wasgaiefe ^rnynt gyílawniad y prophwydoliaethau "yn yn nyfodiad y Messiah, hwy wrth- j ^nt gydnabod i'od y Messiah gwedi y»od, ac a elent yn fwy distaw vn eu ^d-gyfeülach. J J 2 N Mae poblogaeth y ddinas sanctaidd megis ag y mae yn cael ei roddi gan Dr. Richardson, yn 20,000 o eneidiau ; sef 5,000 o Fohamediaid; 5,000 o Gristionogion ; a 10,000 o Iuddewon. Ond y mae Mr. King, y cenhadwr Americanaidd arhosol yn Jerusalem yn 1824, yn rhoddi y nodiadau canlynol; y rhai ydynt yn debyg o fod yn agos at y gwirionedd, ac yn gywirach ; a chan fod llywodraeth y ddinas yn nwy- law y Tyrciaid, y mae yn debygol fod y Mohamediaid yn lliosoccach na'r íuddewon. Mohamediaid 10,000 Iuddewoti 6,000 Groegiaid 2,000 Catholiciaid 1,500 Armeniaid 500 l cyfan 20,000 Mae Mr. Fisk yn ei ddydd-lyfr yn rhoddi hanes am Sul cenhadel yn Jeru- salem. £íYr wyf yn eistedd lawr ar derfyn y dydd sanctaidd hwn, i adrodd wrthych chwi pa fodd y treuliais ef. Yn dra boreu, dar- Uenais er fy addysg a'm cefnogrwydd Lyfr Nehemiah. C'yn boreu-fwyd, daeth dau ymwelwr i'm hystafell; yr oedd un o honynt yn Gatholic- iad, ac y mae yn gwneuthur bwrdd i mi, a"i neges ydoedd dyfod i ymofyn arian a chyfar- wyddiadau ynghylch ei waith; dyw'edais wrtho, " Heddyw ydyw y Sabboth ; " ac ymddangosai ei fod yn methu a deall pa ham yr oedd hyn yn rhwystro matter o fasnach. Darllenaìs ac esboniais y pedwerydd gor-